«Գյումրու համատիրությունները․ խնդիրներ եւ լուծման ուղիներ»
📌Ի՞նչ խնդիրներ են ստեղծվել համատիրություններում:
📌Արդյո՞ք ավագանու որոշմամբ հատկացված սուբսիդիայով հնարավոր է լուծել բնակիչների թվարկած խնդիրները։
————————————–
Ուղիղ հեռարձակում 🔴
ℹԲանախոսներ՝
➡ Մովսես Ջուհարյան՝ «Գյումրի կենտրոն»համատիրության նախագահ
➡ Սենիկ Եսայան՝ «Կարին» համատիրության նախագահ
➡ Քնարիկ Հարությունյան՝ ՔՊ խմբակցության ավագանու անդամ
➡ Վարդեւան Հակոբյան՝ անկախ ավագանու անդամ
➡ Կարեն Սոսյան՝ «Զարթոնք» խմբակցության ավագանու անդամ
🔗Համակարգող՝ Լուսինե Մովսիսյան
Երկխոսության մեդիա կենտրոնում այսօր տեղի է ունեցել «Գյումրու համատիրությունները․ խնդիրներ և լուծման ուղիներ» թեմայով քննարկում։ Բանախոսներն են եղել «Գյումրի կենտրոն» համատիրության նախագահ Մովսես Ջուհարյանը, «Կարին» համատիրության նախագահ Սենիկ Եսայանը, ՔՊ խմբակցության ավագանու անդամ Քնարիկ Հարությունյանը, անկախ ավագանու անդամ Վարդեւան Հակոբյանը, «Զարթոնք» խմբակցության ավագանու անդամ Կարեն Սոսյանը։
Գյումրիում համատիրությունները սպասարկում են շուրջ 730 բազմաբնակարան շենք։ Բնակարանի մեկ քառակուսի մետրի դիմաց Գյումրիում սահմանված է 10 ՀՀ դրամ վճար, որն անփոփոխ է մնացել տարիներ շարունակ։ Բազմաբնակարան շենքերի բնակիչներն առանձնացնում են տանիքների և կոյուղատար համակարգի վերանորոգման հրատապ խնդիրները։ Այս եւ այլ խնդիրների լուծման նպատակով Գյումրի համայնքի ավագանին գրեթե ամեն տարի դրամական աջակցություն է հատկացնում համատիրություններին։ 2019-2023 թվականներին Գյումրի համայնքի բյուջեից համատիրությունները ավագանու 7 որոշման արդյունքում ստացել են սուբսիդիա՝ ընդհանուր 117 մլն 524 հազար 500 ՀՀ դրամ (միայն 2022 թվականին այս նպատակով գումար չի հատկացվել համատիրություններին)։ Այս գումարները ծախսվել են որոշ շենքերի մուտքերի, տանիքների, նկուղների վերանորոգման, տեսախցիկների տեղադրման նպատակներով։ Համատիրությունների նախագահների մի մասը բնակիչների վճարները եւ համայնքի դրամական աջակցությունն էլ բավարար ֆինասնական աղբյուր չեն համարում որոշ շենքերի վերանորոգման աշխատանքների կազմակերպման համար, քանի որ 88-ի ավերիչ երկրաշարժից հետո էլ Գյումրիում 90-ից ավելի շենք ունի ամբողջովին հիմնանորոգման կարիք։
«Գյումրի կենտրոն» համատիրությունը սպասարկում է ամենամեծ թվով բազմաբնակարան շենքերը՝ 230-ից ավելի, որոնք կառուցվել եւ շահագործվել են տարբեր տարիների ընթացքում, սկսած՝ 1910 թվականից։ Համատիրության նախագահ Մովսես Ջուհարյանն ասում է՝ Գյումրիում համատիրությունները հիմնականում ստեղծվել են 2022 թվականից։ «Օրենքում գրված է՝ համատիրությունների ստեղծման ժամանակ համայնքը պարտավոր է պատշաճ ձեւով հանձնել ժողովրդին տվյալ շենքը։ Ի՞նչ է նշանակում պատշաճ ձեւով՝ կտուրը վերանորոգված, մուտքերը վերանորոգած, կոյուղագծերը, ջրագծերը փոխված, բոլոր թերությունները վերացրած պիտի տան ժողովրդին, ժողովուրդն էլ պիտի ստեղծեր իր կառավարման ձեւը, սակայն այդպիսի բան չի եղել, ինչպես եղել է 1908 թվականին կառուցված շենքը, ոչ մի անգամ չվերանորոգված՝ հանձնվել է, եւ մյուս շենքերն էլ․․․ կիսակամավոր, կիսապարտադիր ձեւով ստեղծվել են համատիրություններ եւ այդ համատիրությունները ընկել են կրակը»,-ասում է Մ․Ջուհարյանը։ 1990-ականներից մինչեւ 2010 թվականին շահագործման հանձնված շենքեր է սպասարկում «Կարին» համատիրությունները։ Համատիրության նախագահ Սենիկ Եսայանն առանձնացնում է նկուղներում առկա հողային կուտակումները, կոյուղագծերը՝ հողի տակ մնալու խնդիրները։ Այս խնդիրները, ըստ նրա, պետք է կարգավորի կառավարությունը։ «Զարթոնք» խմբակցության ավագանու անդամ Կարեն Սոսյանն ասում է՝ օրենքը չի ստեղծում բավարար տնտեսական հիմքեր համատիրությունների համար, որպեսզի համատիրությունները կարողանան լիարժեք գործել։ «Բավարար տնտեսական հիմքերից կարեւորը ֆինանսական մուտքերն են, որոնք այսօր անբավարար են։
Այդ չնչին գումարներով հնարավոր չէ վերանորոգել, կառավարել շենքերը»,-ավելացնում է ավագանու անդամը։ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության ավագանու անդամ Քնարիկ Հարությունյանն ասում է՝ համատիրություններին համայնքի բյուջեից նախորդ տարի ընդհանուր հատկացվել է 32 միլիոն ՀՀ դրամ։ Գումարների բաշխումը պայմանավորված է եղել տվյալ համատիրության սպասարկման ներքո գտնվող բազմաբանակարան շենքերի թվաքանակով։ Գյումրի համայնքի ավագանու անդամ Վարդեւան Հակոբյանը համատիրությունների աշխատանքի վերահսկող տեսնում է տվյալ շենքի բնակիչներին եւ հարցնում է․ «Միեւնույն ժամանակ մենք նայենք, թե համատիրությունները տարեկան կամ եռամսյակային կտրվածքով թափանցիկությունը, հաշվետվողականությունն արդյո՞ք ապահովում են, թե՞ ոչ»։
Սույն քննարկումը հնարավոր է դարձել Ամերիկայի ժողովրդի առատաձեռն աջակցության շնորհիվ՝ ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության (ԱՄՆ ՄԶԳ) թիվ 72011123CA00001 համագործակցության պայմանագրի համաձայն՝ Քաունթերփարթ Ինթերնեշնլի «Գործուն քաղաքացիական հասարակություն» (ԳՔՀ) ծրագրի շրջանակներում։Սույն քննարկման բովանդակության համար պատասխանատու է «Գյումրու առաջընթաց» քաղաքացիական հասարակության զարգացման կենտրոն» հասարակական կազմակերպությունը և պարտադիր չէ, որ այն արտահայտի ԱՄՆ ՄԶԳ-ի, ԱՄՆ կառավարության և Քաունթերփարթ Ինթերնեշնլի տեսակետները։
«Արդար բաշխում․ մոնիտորինգ Գյումրու համատիրություններում» ծրագիրն իրականացվում է «Գյումրու առաջընթաց» քաղաքացիական հասարակության զարգացման կենտրոն ՀԿ-ի կողմից՝ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Միջազգային զարգացման գործակալության (ԱՄՆ ՄԶԳ) «Գործուն քաղաքացիական հասարակություն» (ԳՔՀ) ծրագրի շրջանակներում։
ԱՄՆ ՄԶԳ ԳՔՀ հնգամյա ծրագիրն իրականացվում է Քաունթերփարթ Ինթերնեշնլի կողմից՝ Ուրբան կայուն զարգացման հիմնադրամի հետ համատեղ։
#CivilSociety #CounterpartInternationalArmenia #NGOC #CSOs4Progress #NGOC4CSOs
© progressgyumri.am Armenian News / Analyses:
Հեռ. ՝ +37498 691-690; Էլ. Փոստ ՝ progressgyumringo@gmail.com
«Հաշմանդամություն ունեցող անձանց խնդիրները, իրականացվող աջակցման ծրագրերը»
Կառավարության որոշմամբ՝ 2024 թ. հունվարի 1-ից հաշմանդամություն ունեցող անձանց տրամադվում է անձնական օգնականի ծառայություն:
Ծրագրի ներդրման նպատակն է աջակցել հաշմանդամություն ունեցող անձին անկախ ապրելուն, իր համայնքում ներառվելուն. ծառայությունից կարող են օգտվել 15 տարին լրացած ֆունկցիոնալության խորը, ծանր աստիճանի տեսողական, լսողական և մտավոր խնդիրներով հաշմանդամություն ունեցող անձինք։Որոշման մեջ ներառված դրական փոփոխություններն ու խնդրահարույց կետերըՈւղիղ հեռարձակում 
Բանախոսներ՝
Արմինե Եղիազարյան – ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հացերի նախարարության ՄՍԾ Գյումրու տարածքային կենտրոնի սոցիալական աշխատանքի եւ զբաղվածության ծրագրերի բաժնի ավագ մասնագետ Գայանե Գրիգորյան – «Ագաթ» հաշմանդամություն ունեցող կանանց իրավունքների պաշտպանության կենտրոն ՀԿ ծրագրերի բաժնի ղեկավար Թամարա Վանոյան – «Էմիլի Արեգակ» հաշմանդամություն ունեցող երեխաների եւ երիտասարդների զարգացման կենտրոնի ղեկավար
Համակարգող՝ Լուսինե Մովսիսյան
© progressgyumri.am Armenian News / Analyses:
Հեռ. ՝ +37498 691-690; Էլ. Փոստ ՝ progressgyumringo@gmail.com
«Սուբվենցիոն ծրագրերով իրականացվող անորակ շինարարության պատճառներն ու խնդիրները»
.2023 թվականին մարզում, ըստ պայմանագրային արժեքների, իրականացվել են 6 մլրդ 843 մլն 500 հազար դրամի սուբվենցիոն ծրագրեր, իսկ 2024 թվականի համար ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարություն է ներկայացվել 36 սուբվենցիայի ամբողջական փաթեթ՝ 156 ենթածրագրերով։ Ծրագրերի ընդհանուր նախահաշվային գումարը կազմում է 9 մլրդ 96 մլն դրամ՝ պետական բյուջեից համաֆինանսավորման չափաբաժինը կազմում 4 մլրդ 889 մլն դրամ՝ 53.8 տոկոս։.Սուբվենցիոն ծրագրերի նկատմամբ ինչ ՞ վերահսկողություն են իրականացնում համայնքն ու մարզպետի աշխատակազմը ,ինչ՞ թերություններ ու խնդիրներ են հայտնաբերվել մշտադիտարկման աշխատանքային խմբի շրջայցերի ընթացքում և արդյոք՞ կան տույժերի ենթարկված շինընկերություններ:.Ինչ՞ ընթացակարգով են համայնքները հայտարարում սուբվենցիոն ծրագրերի շին մրցույթները,ինչ՞ խնդիրներ կան այս գործընթացում,որոնք՞ են կարգավորման մեխանիզմները և ինչու՞ են շահագործման հանձնվում անորակ փողոցներ ու կառույցներ:Ուղիղ հեռարձակում
Բանախոսներ՝ Կարեն Բադիշյան – Շիրակի մարզպետի աշխատակազմի զարգացման ծրագրերի մշակման և իրականացման բաժնի պետ Գնել Մանուկյան – Ախուրյանի համայնքապետարանի զարգացման ծրագրերի,տուրիզմի, առևտրի,սպասարկման և գովազդի բաժնի պետ Արթուր Մանուկյան – Ամասիա համայնքի ղեկավարի տեղակալ Տիգրան Հակոբյան – Աշոցքի համայնքապետարանի «Կոմունալ սպասարկում» ՀՈԱԿ-ի տնօրենՀամակարգող՝ Ալեքսան Սարգսյան
© progressgyumri.am Armenian News / Analyses:
Հեռ. ՝ +37498 691-690; Էլ. Փոստ ՝ progressgyumringo@gmail.com
«Տարածքային կառավարման ոլորտում կառուցվածքային փոփոխությունների արդյունավետությունը»
2023թ-ի մարտի 1-ից ուժի մեջ է մտել Շիրակի մարզպետարանի կառուցվածքային փոփոխությունների կանոնադրությունը։ Մինչև այժմ ինչպիսի՞ կառուցվածքային փոփոխություններ են արվել։ Կառուցվածքային փոփոխությունները ենթադրու՞մ են մարզպետի աշխատակազմի կրճատում։
Բանախոսներ՝ Արսեն Աբրահամյան- Շիրակի մարզպետի աշխատակազմի գլխավոր քարտուղար Սեյրան Մարտիրոսյան- Ա.Դ.Սախարովի անվան մարդու իրավունքների պաշտպանության հայկական կենտրոնի Շիրակի մասնաճյուղի ղեկավար Գևորգ Պետրոսյան – «Բիոսոֆիա» ՀԿ-ի նախագահ Համլետ Ղազարյան- «Վանանդ» ՀԿ-ի նախագահՀամակարգող՝ Լուսինե ՄովսիսյանՔննարկումն իրականացվում է Ա․Դ․Սախարովի անվան մարդու իրավունքների պաշտպանության հայկական կենտրոնի աջակցության շնորհիվ։
© progressgyumri.am Armenian News / Analyses:
Հեռ. ՝ +37498 691-690; Էլ. Փոստ ՝ progressgyumringo@gmail.com
«Քաղհասարակության դերը միավորված համայնքների զարգացման գործում»
«Վարչատարածքային բաժանման մասին» օրենքի փոփոխությունների արդյունքում ՀՀ-ում իրականացվել է համայնքների միավորման գործընթաց։ Համայնքների միավորման արդյունքում Շիրակի մարզն այսօր ունի 6 համայնք, այդ թվում՝ Գյումրին։ Մինչ միավորումը Շիրակի մարզն ունեցել է 119 համայնք։Որո՞նք են միավորված համայնքների գերակա հիմնախնդիրները, արդյո՞ք Շիրակի մարզպետի աշխատակազմն ունի մարզի հասարակական կազմակերպությունների հետ զարգացման գործում համագործակցության ռազմավարություն, հասարակական կազմակերպությունները միավորված համայնքների զարգացմանն ուղղված ինչպիսի՞ ծրագրեր են իրականացնում․․․․Քննարկումը ծավալվելու է այս եւ այլ հարցերի շուրջ։Ուղիղ հեռարձակում
Բանախոսներ՝ Արամ Անտոնյան՝- Շիրակի մարզպետի աշխատակազմի տարածքային կառավարման եւ տեղական ինքնակառավարման հարցերի վարչության պետ Գեւորգ Պետրոսյան՝ – «Բիոսոֆիա» հասարակական կազմակերպության նախագահ Վահան Դավթյան՝ – «Հյուսիսի երիտասարդներ» երիտասարդական հասարակական կազմակերպության նախագահ Անդրանիկ Մարգարյան՝ – «Բրայթ իմփաքթ» հասարակական կազմակերպության նախագահՀամակարգող՝ Անի ՄկրտչյանՔննարկումն իրականացվում է Ա․Դ․Սախարովի անվան մարդու իրավունքների պաշտպանության հայկական կենտրոնի աջակցության շնորհիվ։
© progressgyumri.am Armenian News / Analyses:
Հեռ. ՝ +37498 691-690; Էլ. Փոստ ՝ progressgyumringo@gmail.com
«Դատարանների ծանրաբեռնվածության ֆոնին փաստաբանական գործունեության հարկային բեռի ավելացում»
ՀՀ-ում դատարանները շարունակում են ծանրաբեռնված մնալ, որի մասին փաստաբաններ ու մամուլը հաճախ են բարձրաձայնու, այս ֆոնին նոր աղմուկ է բարձրացրել փաստաբանական գործունեության հարկային բեռի ավելացում թեմայով «Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» օրենքի նախագծով նախատեսվում է փաստաբանական ծառայությունների մատուցումից առաջացող շրջանառության հարկը 2024 թվականի հոկտեմբերի 1-ից դարձնել 10 տոկոս` ներկայիս 5 տոկոսի փոխարեն, այսինքն` կրկնապատկվել է շրջանառությունից առաջացող հարկային բեռը, իսկ արդեն 2025 թվականի հունվարի 1-ից նախատեսվում է բացառել փաստաբանական ծառայություն մատուցող հարկ վճարողների գործունեությունը շրջանառության հարկի համակարգում:
Փաստաբնների խոսքով, կարգավորումները խնդրահարույց են և որպես հետևանք՝ նվազելու է իրավաբանական օգնության հասանելիությունը հատկապես քաղաքացիների համար ու կմեծանա Հանրային պաշտպանի գրասենյակի շահառուների թիվը, ու կառավարությունը կա՛մ ստիպված լինի մեծացնել պետական ֆինանսավորումը, կա՛մ համակերպվել մատուցվող ծառայության որակի նվազման հետ։Ուղիղ հեռարձակում
Բանախոսներ՝ Թամարա Յայլոյան – փաստաբան Արամայիս Հայրապետյան – փաստաբան Աշոտ Սիմոնյան – ՓաստաբանՀամակարգող՝ Հրաչ Սահակյան
© progressgyumri.am Armenian News / Analyses:
Հեռ. ՝ +37498 691-690; Էլ. Փոստ ՝ progressgyumringo@gmail.com
«Բուժհաստատությունների օպտիմալացման և մասնագետների խնդիրները Գյումրիում»
2021 թվականին «Գյումրի» ԲԿ-ին միավորվեցին Գյումրիի ծննդատունը , պաթոլոգոանատոմիական լաբորատորիան, «Գյումրիի ուռուցքաբանական դիսպանսերն» ու Գյումրիի ինֆեկցիոն հիվանդանոցը:2023 թվականի սեպտեմբերի 28-ի ՀՀ Կառավարության որոշմամբ էլ Գյումրիի «Ավստրիական մոր և մանկան հիվանդանոց» ՓԲԸ-ն վերակազմակերպվեց Գյումրի ԲԿ-ի հետ և այժմ ընթանում են կառուցվածքային փոփոխություններ ու բուժանձնակազմի տեղափոխություններ:
Բանախոսներ՝ Լեյլի Ասլանյան – Շիրակի մարզպետի աշխատակազմի առողջապահության և սոցիալական ոլորտի հարցերի վարչության պետ Արմեն Խաչատրյան – «Գյումրի» ԲԿ փոխտնօրեն Էդգար Սուքիասյան – «Գյումրի» ԲԿ մանկաբարձագինեկոլոգիական ծառայության պատասխանատու Սիրանուշ Ղուկասյան – Գյումրիի թիվ 2 պոլիկլինիկայի տնօրեն Խաչիկ Գալստյան – Գյումրիի թիվ 1 պոլիկլինիկայի տնօրենՀամակարգող՝ Ալեքսան Սարգսյան
© progressgyumri.am Armenian News / Analyses:
Հեռ. ՝ +37498 691-690; Էլ. Փոստ ՝ progressgyumringo@gmail.com
«Բուլինգ երեւույթը ՀՀ դպրոցներում․ կանխարգելման մեխանիզմներ»
«Կանանի» հասարակական կազմակերպություները 2023 թվականի հոկտեմբերից իրականացնում է «Բուլինգի դերակատարները՝ որպես հիմնախնդրի կանխարգելման ակտիվ սուբյեկտներ» ծրագիրը։Ծրագրի նպատակն է՝ նպաստել բուլինգ երեւույթի կանխարգելմանը՝ որպես հիմնախնդրի ակտիվ սուբյեկտներ ներգրավելով եւ զորեղացնելով դպրոցահասակ երեխաներին։Ծրագիրն իրականացվում է Գերմանիայի դաշնային հանրապետության Տնտեսական համագործակցության եւ զարգացման նախարարության ֆինանսավորմամբ եւ ԵՄ համաֆինանսավորմամբ։
Բանախոսներ՝ Քրիստինա Բաղդասարյան՝ «Կանանի» ՀԿ նախագահ Ելենա Հովհաննիսյան՝ հոգեբան Անահիտ Խաչատրյան՝- ՄԻՊ աշխատակազմի Կոնվենցիոն մանդատների ապահովման վարչության երեխաների իրավունքների պաշտպանության բաժնի պետ Գեւորգ Ղումաշյան՝ Շիրակի մարզպետի աշխատակազմի կրթության, մշակույթի եւ սպորտի բաժնի գլխավոր մասնագետՀամակարգող՝ Անի Մկրտչյան
© progressgyumri.am Armenian News / Analyses:
Հեռ. ՝ +37498 691-690; Էլ. Փոստ ՝ progressgyumringo@gmail.com
«Ճանապարհատրանսպորտային պատահարների և վրաերթերի պատճառները Գյումրիում»
ՀՀ ՆԳ նախարարության ամփոփ տվյալներով ,2023 թվականին հանրապետությունում գրանցվել է 108194 ՃՏՊ, ոչ սահմանված վայրից փողոցն անցնելիս վրաերթի են ենթարկվել ու մահացել 108 քաղաքացիներ:Այս ցուցանիշը նվազեցնելու նպատակով էլ պարեկային ծառայությունը 2024 թվականից իրականացնում է ուժեղացված ծառայություն և նախազգուշացումներից հետո վարչական տույժ կկիրառի իրավախախտ հետիոտների նկատմամբ:Ոչ սահմանված վայրից փողոցն անցնելիս վրաերթի դեպքում ինչպիսի՞ իրավական կարգավորումներ են նախատեսված,ինչպես ՞ կարող են վարորդները պաշտպանել իրենց իրավունքները,արդյոք՞ հնարավոր է մահվան ելքով վրաերթի դեպքում պատասխանատվության չենթարկվել:Որքանով՞ է Գյումրիում ճանապարհային երթևեկության նշանների կահավորանքը համապատասխանում պահանջվող չափորոշիչներին,ինչպիսի՞ խախտումներ ու կահավորանքի հակասություններ կան ,քաղաքապետարանն ինչ՞ քայլեր է ձեռնարկում այս ուղղությամբ և արդյոք՞ ճանապարհային նշանների սխալ կահավորանքը կարող է ՃՏՊ-ների և վրաերթերի պատճառ դառնալ:
© progressgyumri.am Armenian News / Analyses:
Հեռ. ՝ +37498 691-690; Էլ. Փոստ ՝ progressgyumringo@gmail.com
«Համայնքներում մասնակցային բյուջետավորման գործընթացի գործող մոդելի մասին իրազեկում»
Վերջին տարիններին ՀՀ-ում և՛ պետական, և՛ համայնքային մակարդակներում ակտիվորեն քայլեր են ձեռնարկվում մասնակցային բյուջետավորման համակարգի ներդրման և կայացման ուղղությամբ։Մինչև 2023 թվականը համայնքներում բյուջետային գործընթացին մասնակից լինելու գործիքներն էին՝ համայնքի ղեկավարին կից խորհրդակցական մարմնի կազմում ներառվելը, հանրային լսումների և/կամ քննարկումներին մասնակցելը և բնակիչների նախաձեռնության ներկայացումն ու ընդգրկումը ավագանու նիստի օրակարգ։Մամլո ասուլիսը իրականացվում է Եվրոպական միության ֆինանսավորմամբ իրականացվող «Աղքատության նվազեցում համայնքներում. կիրառական մոտեցումներ» ծրագրի շրջանակներում, որը իրականացվում է Հետազոտական ռեսուրսների կովկասյան կենտրոն-Հայաստան հիմնադրամի, Տնտեսական զարգացման և հետազոտությունների կենտրոնի, Եվրասիա համագործակցություն հիմնադրամի և Հրանտ Մաթևոսյան հիմնադրամի կողմից՝ համագործակցաբար: Ծրագրի շրջանակներում Տնտեսական զարգացման և հետազոտությունների կենտրոնի կողմից իրականացվում են միջոցառումներ՝ ուղղված բյուջետային գործընթացներին քաղաքացիական հասարակության մասնակցության խթանմանը և ընդլայնմանը։Բանախոսներ՝ Կարինե Հարությունյան – Տնտեսական զարգացման և հետազոտությունների կենտրոնի (ՏԶՀԿ) գործադիր տնօրեն Լիլիթ Հակոբյան – Տնտեսական զարգացման և հետազոտությունների կենտրոնի փորձագետ
© progressgyumri.am Armenian News / Analyses:
Հեռ. ՝ +37498 691-690; Էլ. Փոստ ՝ progressgyumringo@gmail.com