Տեսանյութեր

Փոփոխություններ համայնքի տարեկան բյուջեում

Գյումրի համայնքի ավագանու այսօրվա նիստում փոփոխություններ են կատարվել համայնքի տարեկան բյուջեում. ՎԶԵԲ-ի վարկային տոկոսավճարն ավելացել է, միաժամանակ եկամուտն է ավելացել՝ շենք-շինությունների օրինականացման համար վճարների հաշվին: Մասնավորապես, ավելացել է 71 մլն դրամ եկամուտ, որպես համայնքի վարչական տարածքում ինքնակամ կառուցված շենքերի, շինությունների օրինականացման համար վճարներ: Միաժամանակ, սակայն, Գյումրու համայնքապետարանում ավելացել է այլ ծախս` ներքին վարկի տոկոսավճարներ: Ինչպես նշել է Գյումրու համայնքի ղեկավարի խորհրդական Լենա Ջիլավյանը, Վերակառուցման եւ զարգացման եվրոպական բանկի տոկոսադրույքներն ավելացել են եւ համայնքը նախկինում 40 մլն դրամի փոխարեն վճարելու է 85 մլն դրամ` ` 45 մլն դրամ ավել: « Մեր պայմանագրի մեջ նշած է, որ, ելնելով Եվրասիա բանկի տոկոսային դրուքներից, հնարավոր է, որ տոկոսները բարձրանան: Կարող է պատահի, որ հունվարին 5 տոկոսը դառնա 3 տոկոս, իհարկե, մեր 1 տոկոսը միշտ կպահպանվի, բայց դա լողացող տոկոսադրույք է: Մենք ոչինչ անել չենք կարող: Ժամանակին եւ Կառավարությունը, եւ Գյումրի քաղաքը ստորագել են այդ պայմանագիրը, որ համաձայն են լողացող տոկոսադրուքներին»,-նշել է Լ.Ջիլավյանը: Լողացող տոկոսավճարը, ըստ Լ.Ջիլավյանի, պայմանավորված է եվրոյի փոխարժեքի տատանմամբ:

© progressgyumri.am  Armenian News / Analyses:

Հեռ. ՝ +37498 691-690; Էլ. Փոստ ՝ progressgyumringo@gmail.com

Փարիզում կայացել է ՀՀ վարչապետի և Ֆրանսիայի նախագահի հանդիպումը

Ելիսեյան պալատում հանդիպում են ունեցել Ֆրանսիայի նախագահ Էմանյուել Մակրոնն ու Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։ Նրանք, ըստ կառավարության, քննարկել են Հայաստան-Ադրբեջան հարաբերությունների կարգավորման գործընթացին վերաբերող հարցեր: Շեշտվել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորման հարցում Գրանադայի քառակողմ հայտարարության մեջ տեղ գտած սկզբունքների կարևորությունը: Փաշինյանն ու Մակրոնն անդրադարձել են Լեռնային Ղարաբաղում Ադրբեջանի կողմից հարյուր հազարից ավելի բռնի տեղահանված անձանց հումանիտար խնդիրներին, իրականացվող քայլերին: Կարևորվել է միջազգային հանրության օժանդակությունը առկա խնդիրների լուծման գործում: Քննարկվել են նաև տնտեսության, ենթակառուցվածքների զարգացման և այլ ոլորտներում հայ-ֆրանսիական հետագա համագործակցության խորացմանն ու ընդլայնմանը վերաբերող հարցեր: Մտքեր են փոխանակվել տարածաշրջանային խաղաղության և կայունության, ինչպես նաև Հայաստան-Եվրոպական միություն համագործակցության շուրջ:

© progressgyumri.am  Armenian News / Analyses:

Հեռ. ՝ +37498 691-690; Էլ. Փոստ ՝ progressgyumringo@gmail.com

«Պեմզաշենի գործով մեղադրյալների խափանման միջոց կալանքը երկարացվել է»

Երևանի ընդհանուր իրավասության քրեական դատարանի Շենգավիթ նստավայրում՝ դատավոր Արտուշ Գաբրիելյանի նախագահությամբ, այսօր ընթացել է Պեմզաշենում մոր և երկու երեխաների դաժան սպանության գործով առաջին դատական նիստը:

Հիշեցնենք, որ 2022թ. նոյեմբերի 9-ին Պեմզաշեն գյուղի սեփական բնակարանում սպանված էին գտել 31-ամյա Զարինե Մելիքսեթյանին, նրա 12-ամյա դստերը եւ 8-ամյա որդուն: Դաժան սպանության կասկածանքով ձերբակալվել, ապա կալանավորվել են Շիրակի մարզի 32-ամյա բնակիչ Վրույր Բարսեղյանը եւ նրա ազգականը՝ 41-ամյա Արկադի Բարսեղյանը։  Վրույր Բարսեղյանն ընդունել է իրեն առաջադրված մեղադրանքը՝ տալով ինքնախոստովանական ցուցմունք, իսկ Արկադի Բարսեղյանը չի ընդունել մեղադրանքը եւ նշել է, որ դեպքի վայրում չի եղել։

Քննչական կոմիտեն հոկտեմբերի 25-ին հաղորդեց, որ պարզվել են Պեմզաշենում մոր և երկու անչափահաս երեխաների սպանության դեպքի բոլոր հանգամանքները: Վրույր Բարսեղյանի վերաբերյալ նշանակված ամբուլատոր դատահոգեբուժական փորձաքննության եզրակացությամբ վերջինս ճանաչվել է մեղսունակ:

Դատական նիստում այսօր քննարկվել է ամբաստանյալների խափանման միջոց կալանքի հարցը: Պաշտպանական կողմը միջնորդություն է ներկայացրել  ամբաստանյալ Արկադի Բարսեղյանի խափանման միջոց կալանքը փոխելու, ինչը  մերժվել է:

«Պաշտպանության կողմը գտնում է, որ մեր պաշտպանյալի նկատմամբ կալանքը, որպես խափանման միրջոց, վարույթի այս փուլում դադարել է լինել անհրաժեշտ, ծառայել այն նպատակին, որի համար դատարանը մինչդատական վարույթում համարել է անհրաժեշտ»:

Դաժան սպանության գործով անցնող մեղադրյալների նկատմամբ կիրառված խափանման միջոց կալանքը երկարացվել է 3 ամսով: Դատախազի ու տուժողի ներկայացուցչի խոսքով՝ քրեական դատավարությամբ սահմանված բոլոր 3 հիմքերը կան կալանքը 3 ամիս երկարացնելու, որովհետև Պեմզաշեն համայնքից շուրջ 30 վկա կա, նույն համայնքի բնակիչ են ու կարող են ազդել վկաների վրա: Բացի այդ, տուժողի ներկայացուցիչը նշել է, որ անմեղության կանխավարկածը չխախտելով՝ հաշվի առնելով, որ Վրույր Բարսեղյանին վերագրվում է առանձնապես ծանր 4 հանցագործություն, Արկադի Բարսեղյանին 3 հանցագործություն, որոնց համար ընդհուպ ցմահ ազատազրկում է սպասվում, չի բացառվում, որ ամբաստանյալները փախուստի փորձեն դիմել՝ պատժից խուսափելու համար:

«Հաշվի առնելով մեղադրյալների կողմից կատարված հանցանքների քանակը, հերթականությունը և նաև՝ որակյալ հատկանիշներից մեկ այլ հանցանքը թաքցնելու շարժառիթը ևս, որը նրանց դրդում է կրկին հանցանք կատարելու՝ այս ամբողջը վկայում են նաև ենթադրաբար վերջիններիս կողմից դուրս գալու դեպքում նոր հանցանքի կատարման ռիսկի բարձր լինելու մասին»:

Երբ դատավորը սպանված կնոջ՝ Զարինե Մելիքսեթյանի ամուսնու՝ տուժող Սևակ Մելիքսեթյանի դիրքորոշումը փորձել է պարզել կալանքի ժամկետի վերաբերյալ, նա հայտարարել է.

«Ոչ թե երկարաձգվի, այլ պետք է գնդակահարել երկուսին էլ՝տեղում»:

Մեղադրյալներից Վրույր Բարսեղյանը դատարանում հայտարարել է, որ ցանկանում է՝ գործի վարույթի քննությունն իրականացվի Երևան քաղաքում և ոչ թե Շիրակի մարզի առաջին ատյանի իրավասության դատարանում։ Արկադի Բարսեղյանն էլ հավելել է, որ իր համար տարբերություն չկա: Գործը, սակայն, չի տեղափոխվի Շիրակի մարզ, քանի որ չկա մեղադրյալների համաձայնությունը, իսկ դա, ըստ դատավորի, հստակ ամրագրված է. պետք է մեղադրյալների համաձայնություն:

Հաջորդ դատական նիստը կկայանա  2024թ.-ի հունվարի 18-ին՝ ժամը 12։30-ին։

© progressgyumri.am  Armenian News / Analyses:

Հեռ. ՝ +37498 691-690; Էլ. Փոստ ՝ progressgyumringo@gmail.com

Կառավարությունը ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածներին կտրամադրի երկամսյա սոցիալական աջակցություն

Կայացել է ՀՀ կառավարության հերթական նիստը: Նախքան օրակարգային հարցերի քննարկումը վարչապետի առաջարկությամբ՝ ՀՀ կառավարության անդամները մեկ րոպե լռությամբ հարգել են 44-օրյա պատերազմում զոհվածների հիշատակը։ Անցնելով օրակարգային հարցերի քննարկմանը՝ Կառավարությունը հաստատել է Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանվածներին առաջնային սպառողական ծախսերը հոգալու համար սոցիալական աջակցության միջոցառումը և աջակցության տրամադրման կարգը։ Նախագիծն այսօր Կառավարության նիստում ներկայացրել է աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարար Նարեկ Մկրտչյանը։ Նախարարը նշել է, որ նախագծով առաջարկվում է Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանվածների համար իրականացնել երկամսյա սոցիալական աջակցության միջոցառում՝ նոյեմբեր, դեկտեմբեր ամիսների համար՝ ամսական 50000 դրամ։ «Միջոցառման շահառու կհանդիսանան 100 հազար դրամ միանվագ աջակցության միջոցառման շահառու հանդիսացող անձինք՝ որոշ բացառություններով։ Միջոցառման շահառու չեն հանդիսանա հյուրանոցներում կամ հյուրատներում ժամանակավոր բնակվող, Հայաստանի Հանրապետությունում չգտնվող և բանկային հաշիվներում 2 միլիոն դրամական շեմից ավել դրամական միջոց ունեցող անձինք»,- ասել է նախարարը: Ծրագրից չեն կարող օգտվել նաև մինչև բռնի տեղահանումը Հայաստանի Հանրապետությունում հաշվառված անձինք։ Հայաստանում կստեղծվի Շրջակա միջավայրի պահպանության ծառայություն։ Ներկայացնելով նախագիծը Կառավարության նիստում՝ Շրջակա միջավայրի նախարար Հակոբ Սիմիդյանը նշել է՝ 24-ժամյա հսկողություն իրականացնելու խնդիր կա։

«Առաջարկում ենք Անտառային կոմիտեն փոխարինել Շրջակա միջավայրի պահպանության ծառայությամբ, «Հայ անտառ» ՊՈԱԿ-ից և ազգային պարկերը կառավարող 6 ՊՈԱԿ-ներից առանձնացնել պահպանությունը։ Ծառայողին իրավունք է տրվելու իրավախախտման դեպքում արձանագրել իրավախախտումը, վարույթ հարուցել, վնասը չափել և տուգանք նշանակել, եթե իրավախախտողը չենթարկվի ծառայողի պահանջներին, նաև ֆիզիկական ուժ կիրառել։ Առաջարկում ենք «Հայ անտառ» ՊՈԱԿ-ի և ազգային պարկերի ՊՈԱԿ-ների հաստիքները առանձնացնել և 1176 հաստիքային միավորով ծառայություն հիմնել»,- ասաց Սիմիդյանը։ Նրա խոսքով՝ ծառայությունը հագեցած կլինի ժամանակակից միջոցներով, կվերազինվի և ծառայողները համապատասխան հանդերձանք կունենան։ Սիմիդյանը հավելել է, որ 2024 թվականին ամբողջապես կավարտվի ծառայության հիմնումը։ Կառավարության մեկ այլ որոշմամբ՝ Հայաստանից ԵԱՏՄ անդամ չհանդիսացող երկրներ հացահատիկի արտահանման արգելքը երկարաձգվել է ևս 6 ամսով, քանի որ ներքին արտադրությունը չի բավարարում ՀՀ շուկայի պահանջարկը: «Հայաստանից ԵԱՏՄ անդամ չհանդիսացող երկրներ մի շարք ապրանքների արտահանման ժամանակավոր արգելք կիրառելու մասին» Հայաստանի կառավարության որոշման նախագծով ժամանակավոր` 6 ամիս ժամկետով, արգելք է սահմանվում մի շարք գյուղատնտեսական արտադրատեսակների, այդ թվում՝ ցորենի, մեսլինի, գարիի, եգիպտացորենի, հնդկացորենի, արևածաղկի սերմի, արևածաղկիի ձեթի արտահանման նկատմամբ»,– նշված է նախագծում։ Որոշումն ուղղվում է ՀՀ պարենային անվտանգության և տնտեսության կայունացման ապահովմանը, քանի որ այդ ապրանքների մասով ներքին արտադրությունը չի բավարարում ՀՀ շուկայի պահանջարկը, և այդ բացը լրացվում է հիմնականում ներմուծման ծավալների հաշվին։ Արգելքը չի տարածվելու ՀՀ ներմուծված և «վերաարտահանում» մաքսային ընթացակարգով ձևակերպված ՀՀ-ից արտահանվող ապրանքների վրա։ Կառավարությունը լրացումներ և փոփոխություններ է կատարել «Անվճար կամ արտոնյալ պայմաններով վերարտադրողականության օժանդակ տեխնոլոգիաների կիրառմամբ բժշկական օգնության և սպասարկման կարգն ու շահառուներին ներկայացվող պահանջները սահմանելու մասին» որոշման մեջ: Գործող կարգով 36-42 (ներառյալ) տարեկան ՀՀ քաղաքացի հանդիսացող անզավակ կանանց խմբի համար տարիքային միջակայքը կփոփոխվի և տարիքային շեմ կսահմանվի 28 տարեկանը:

https://www.primeminister.am/hy/press-release/item/2023/11/09/Cabinet-meeting/

© progressgyumri.am  Armenian News / Analyses:

Հեռ. ՝ +37498 691-690; Էլ. Փոստ ՝ progressgyumringo@gmail.com

ԱԺ հանձնաժողովը հավանություն տվեց 2024թ. պետական բյուջեի նախագծին

Ազգային ժողովի ֆինանսավարկային և բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովը դրական եզրակացություն է տվել Հայաստանի Հանրապետության 2024 թվականի պետական բյուջեի մասին օրենքի նախագծին: Բյուջեի նախագիծը ներկայացրեց ֆինանսների նախարար Վահե Հովհաննիսյանը: Նախարարն ասել է, որ իրենց քաղաքականությունը և մոտեցումն ուղղված է առաջին հերթին կառավարության ծրագրով նախանշված միջոցառումների պատշաճ իրականացմանը: «Եվ այս բյուջեում ամենակարևոր տեղն ունի դպրոցաշինության ծրագիրը: Բնականաբար, բոլոր ծախսերն ու միջոցառումները պետք է իրականացնենք այնպես, որ մեծացնենք Հայաստանի տնտեսության ներուժը, որ կարողանանք հետագայում ավելի մեծ տնտեսական աճ ապահովել՝ միաժամանակ պահպանելով հարկաբյուջետային կայունությունը, կառավարելի պահելով պարտքի մակարդակը և ամեն ինչ անելով, որ պարտքի մակարդակը պահպանենք 50 տոկոսից ցածր մակարդակում»,-ասել է Հովհաննիսյանը: Ներկայացված նախագծով նախատեսվում է, որ բյուջեի պակասուրդը կկազմի 3.2 մլրդ դրամ: Հարկային եկամուտները 2024թ. պետական բյուջեի նախագծով պլանավորվում են 2 տրլն 566 մլրդ դրամի չափով: Նախարարը հավանական համարեց, որ այդ գումարը կավելանա: Նպատակ ունեն հիփոթեքային վարկերի գծով տրամադրվող հետվերադարձն արտացոլել բյուջեում: Ընթացիկ ծախսերը կկազմեն 2 տրլն 321 մլրդ դրամ, իսկ կապիտալ ծախսերը՝ 710 մլրդ դրամ: Բյուջեի նախագիծը հանձնաժողովում ստացել է 4 կողմ, 1 դեմ ձայներ: Այն քննարկվի ԱԺ լիագումար նիստում:

dialoguemc.am  Freedom of speech & Pluralism

ՄՍԾ Գյումրու տարածքային կենտրոնում արդեն հաշվառվել և գործազուրկի կարգավիճակ է ստացել 54 արցախցի

Բռնի տեղահանման արդյունքում բազմաթիվ արցախցիներ զրկվել են հայրենի հողից, ապրուստի միջոցներից և կենսակերպ դարձած հարազատ մասնագիտություններից։ Ստեփանակերտցի Լիլիթ Ավագյանը նրանցից մեկն է, ով երկար տարիներ աշխատել է նախագահի աշխատակազմում, վերջի 9 ամիսներին էլ` սոցապ նախարարությունում։ Հայրենիքից հեռացել է սեպտեմբերի 27-ին։

ՄՍԾ Գյումրու տարածքային կենտրոնում արդեն հաշվառվել և գործազուրկի կարգավիճակ է ստացել 54 արցախցի։ Այժմ աշխատանքներ են տարվում զբաղվածության ապահովման և գործազրկության խնդիրները լուծելու ուղղությամբ։

Արցախահայերին և Գյումրու գործատուներին մեկ հարթակում միավորելու նպատակով Մանթաշյանց գործարարների միության Գյումրու մասնաճյուղի, ԳՏԿ-ի և Գյումրու Հայորդյաց Տան նախաձեռնությամբ  վերջերս կազմակերպվել էր աշխատանքի տոնավաճառ, որին մասնակցել էր շուրջ 250 արցախցի։

Հոկտեմբեր ամսից մեկնարկել է նորարար ծրագիր՝ առանց ֆինանսական սահմանափակման, ցանկացած կազմակերպության և ցանկացած մասնագիտության տեր անձանց համար, իսկ ազատ աշխատատեղերին ծանոթանալու համար ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության կայքում կա առանձին բաժին, որին  կարող են դիմել ԼՂ-ից բռնի տեղահանված մեր հայրենակիցները։

© progressgyumri.am  Armenian News / Analyses:

Հեռ. ՝ +37498 691-690; Էլ. Փոստ ՝ progressgyumringo@gmail.com

«Հոկտեմբերի 27-ի ահաբեկչության 24-րդ տարելիցն է»

Այսօր լրանում է հոկտեմբերի 27-ի ոճրագործության 24 տարին: 24 տարի առաջ այս օրը խորհրդարանում ահաբեկչություն եղավ. 1999 թվականին Նաիրի Հունանյանի հանցախումբը, ներխուժելով Ազգային ժողով, սպանեց խորհրդարանի խոսնակ Կարեն Դեմիրճյանին, վարչապետ Վազգեն Սարգսյանին, խորհրդարանի փոխնախագահներ Յուրի Բախշյանին և Ռուբեն Միրոյանին, պատգամավորներ Արմենակ Արմենակյանին, Միքայել Քոթանյանին, Հենրիկ Աբրահամյանին և նախարար Լեոնարդ Պետրոսյանին, ևս 8 հոգի վիրավորվեց։ 2003 թվականի դեկտեմբերին դատարանը Հունանյանին և նրա հանցախմբի 5 անդամներին դատապարտեց ցմահ ազատազրկման, հանցախմբի ևս մեկ անդամ դատապարտվեց 14 տարվա ազատազրկման: Ցմահ ազատազրկման դատապարտված Վռամ Գալստյանը հետագայում ինքնասպանություն գործեց, իսկ 14 տարվա ազատազրկման դատապարտված Համլետ Ստեփանյանը հանկարծամահ եղավ։ Զոհերի հարազատները պնդում են, որ բացահայտված չեն հոկտեմբերի 27-ի պատվիրատուները։ ԱԺ բակում այսօր հոկտեմբերի 27-ի ոճրագործության զոհերի հիշատակին նվիրված արարողություն է տեղի ունեցել: Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ու Ազգային ժողովի նախագահ Ալեն Սիմոնյանը խորհրդարանի բակում ծաղիկներ են խոնարհել ոճրագործության զոհերի հիշատակը հավերժացնող հուշակոթողին: «1999-ի հոկտեմբերի 27-ի ոճրագործությունը ծանր հարված էր պետականությանը, կործանարար հետևանքներն ակնհայտ են առ այսօր»,- Ազգային ժողովի բակում հիշատակի արարողությունից հետո լրագրողների հետ զրույցում ասել է Կարեն Դեմիրճյանի որդին՝ Ստեփան Դեմիրճյանը՝ զերծ մնալով Հոկտեմբերի 27-ի գործի առումով մեկնաբանություններից, մինչև քննչական մարմինը վերջնական եզրակացություն կներկայացնի: «Քչերն են հավատում, որ այդ մարդասպանների հետևում այլ ուժեր չեն եղել»:

Ազգային ժողովի նախագահ Ալեն Սիմոնյանը վստահ է, որ ներքուստ հայ ժողովուրդը գիտի, թե ովքեր են եղել Հոկտեմբերի 27-ի ոճրագործության դրդողները և դերակատարները։ «1999 թվականից այս կողմ շատ ժամանակ է անցել, և բնական է՝ ժամանակային բարդություններ կան, բայց վստահ եմ, որ ներքուստ մենք գիտենք դրդիչներն ու հիմնական կազմակերպիչներն ովքեր են եղել։ Ես հիմա իմ պաշտոնի բերումով ինձ իրավունք չեմ վերապահի բարձրաձայն ասել, դա մեղադրանք կհնչի։ Թե՛ Մարտի 1-ի, թե՛ Հոկտեմբերի 27-ի պարագայում հիմնական դրդապատճառները և դերակատարները գիտենք։ Մնում է այդ փաստը արձանագրվի և համապատասխան պատիժ լինի»: Գլխավոր դատախազությունն այսօր տարածած հաղորդագրությունում տեղեկացնում է, որ Նաիրի Հունանյանի և մյուսների կողմից տեռորիստական ակտ կատարելու դեպքի առթիվ հարուցված քրեական գործով (վարույթով) հանցավոր գործողություններին հնարավոր այլ մասնակիցների, դրանք կանխելու հնարավորություն ու պարտականություն ունեցած այլ պաշտոնատար անձանց, օգտագործված զենքերի ու ռազմամթերքի հետ առնչություն ունեցած անձանց պարզելու նպատակով՝ 2022-2023 թվականների ընթացքում հարցաքննվել կամ լրացուցիչ են հարցաքննվել մի քանի տասնյակ անձինք: Վարույթն իրականացնող մարմնի կողմից կայացված որոշումների հիման վրա առգրավվել են բազմաթիվ պաշտոնատար անձանց անձնական գործեր, ինչպես նաև դեպքի վերաբերյալ հետաքրքրություն ներկայացնող քրեական վարույթներ, որոնք գտնվում են ուսումնասիրության փուլում, ասված է հաղորդագրությունում: Նախաքննության ընթացքում առգրավվել են գործի համար նշանակություն ունեցող բազմաթիվ տեսագրություններ և ձայնագրություններ, դրանցով նշանակվել են փորձաքննություններ, որոնք գտնվում են կատարման փուլում:

© progressgyumri.am  Armenian News / Analyses:

Հեռ. ՝ +37498 691-690; Էլ. Փոստ ՝ progressgyumringo@gmail.com

Վարչապետ Փաշինյանը Թբիլիսիի միջազգային համաժողովին ներկայացրել է «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծն ու դրա սկզբունքները

Փաշինյանը Թբիլիսում ներկայացրեց «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծը և խաղաղության օրակարգը«Մետաքսի ճանապարհ» պատմական տերմինն ասոցացվում է բարեկեցության, խաղաղության, զարգացման, համագործակցության հետ, որովհետև Մետաքսի ճանապարհն անցնում էր բազմաթիվ երկրներով ու բնակավայրերով, և այդ ճանապարհները մարդկային, մշակութային, տնտեսական ու քաղաքական կապեր ստեղծելու, ժողովուրդների, երկրների իրար ավելի լավ ճանաչելու միջոց էին: Այս մասին հայտարարել է Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը՝ այսօր Թբիլիսիում ելութ ունենալով «Մետաքսի ճանապարհ» համաժողովում: Ճանապարհը ոչ միայն երկրներ ու քաղաքներ է միմյանց կապում, այլև մարդկանց, և հետևաբար, եթե բանուկ, ակտիվ ճանապարհը համագործակցության, խաղաղության, հաջողության նշան է, փակ ճանապարհները վկայում են պրոբլեմների մասին, ընդգծել է Փաշինյանը՝ շարունակելով. – «Մենք սա գիտենք սեփական օրինակով: Մեր չորս հարևաններից երկուսի հետ մեր ճանապարհները բաց են, ինչը վկայում է նրանց հետ մեր ունեցած հարաբերությունների բարեկամական լինելու մասին: Մեր հարևաններից երկուսի հետ մեր ճանապարհները փակ են, ինչը հարաբերություններում առկա բարդությունների շատ խոսուն վկայություն է: Բայց ես այսօր չեմ եկել պատմելու մեր ունեցած բարդ հարաբերությունների մասին, այլ ուզում եմ ասել, որ առանց ճանապարհների շատ դժվար կլինի կառուցել խաղաղություն»: Ակնհայտ է, որ Հարավային Կովկասն ունի խաղաղության կարիք, ասել է Հայաստանի վարչապետը. – «Իսկ ի՞նչ է խաղաղությունը: Դա մի վիճակ է, երբ երկրներն ապրում են բաց սահմաններով, տնտեսական, քաղաքական, մշակութային, մարդկային ակտիվ կապերով կապված, բոլոր հարցերը դիվանագիտական եղանակով և երկխոսությամբ լուծելու փորձ և ավանդույթ կուտակած: Սա է իրական խաղաղությունը»: «Այս է պատճառը, որ մեր կառավարությունը մշակել և ներկայացնում է «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծը` որպես խաղաղության օրակարգի կարևոր մի մաս: Այդ նախագծի առանցքային իմաստը Հայաստանի, Թուրքիայի, Ադրբեջանի, Իրանի Իսլամական Հանրապետության միջև կոմունիկացիաների զարգացումն է, ճանապարհներ, երկաթուղիներ, խողովակաշարեր, մալուխներ, էլեկտրահաղորդման գծեր նորոգելու, կառուցելու, գործարկելու միջոցով», – ասել է Փաշինյանը՝ շարունակելով. «Հայաստանի հարավով և հյուսիսով անցնող երկաթուղիներն արդեն երեսուն տարի չեն գործում տարածաշրջանային առումով, չեն գործում նաև արևելքը արեւմուտքին կապող բազմաթիվ ավտոճանապարհներ, մինչդեռ այդ ճանապարհների վերագործարկումը Կասպից ծովը Միջերկրականին կապող կարճ և արդյունավետ ուղի կդառնար, թե՛ երկաթուղային, թե՛ ավտոմոբիլային: Նույն կերպ և այդ երկաթուղային և ավտոմոբիլային կոմունիկացիաները կարող են Ծոցը Սև ծովի, այդ թվում` վրացական նավահանգիստներին կապող արդյունավետ ճանապարհ դառնալ: Այս ծրագիրը հսկայական օգուտներ կբերի մեր տարածաշրջանի բոլոր երկրներին և ես ցանկանում եմ կառավարությունների, մասնավոր ներդրողների ուշադրությունը հրավիրել այս հնարավորության վրա»: «Խաղաղության խաչմերուկի» սկզբունքները, ըստ վարչապետի, հետևյալն են. «Սկզբունք թիվ 1. Բոլոր ենթակառուցվածքները, ներառյալ ավտոճանապարհները, երկաթուղիները, ավիաուղները, խողովակաշարերը, մալուխները, էլեկտրահաղորդման գծերը գործում են այն երկրների ինքնիշխանության և իրավազորության ներքո, որոնց տարածքով անցնում են: Սկզբունք թիվ 2. Յուրաքանչյուր երկիր իր տարածքում իր պետական ինստիտուտների միջոցով իրականացնում է սահմանային և մաքսային հսկողություն, ինչպես նաև ապահովում է ենթակառուցվածքների, ներառյալ դրանցով բեռների, տրանսպորտային միջոցների, մարդկանց անցման անվտանգությունը: Ի դեպ, առաջիկայում Հայաստանի իրավապահ համակարգում կստեղծվի հատուկ ստորաբաժանում, որի գործառույթը կլինի Հայաստանով անցնող միջազգային կոմունիկացիաների, դրանցով բեռների, տրանսպորտային միջոցների, մարդկանց անցման անվտանգության ապահովումը, իհարկե մեր պարեկային ոստիկանության հետ համատեղ: Սկզբունք թիվ 3. Նշված ենթակառուցվածքները կարող են օգտագործվել ինչպես միջազգային, այնպես էլ ներքին փոխադրումների համար: Սկզբունք թիվ 4. Բոլոր երկրները միմյանց ենթակառուցվածքներից օգտվում են հավասարության և փոխադարձության սկզբունքով: Հավասարության և փոխադարձության սկզբունքով կարող են իրականացվել սահմանային և մաքսային հսկողության ընթացակարգերի որոշակի պարզեցումներ»: Փաշինյանը վերահաստատել է այս սկզբունքների հիման վրա տարածաշրջանային բոլոր կոմունիկացիաները բացելու, վերաբացելու, վերակառուցելու, կառուցելու Հայաստանի պատրաստակամությունը և հայտնել, որ առաջիկայում նախագիծը նաև պաշտոնապես կներկայացվի տարածաշրջանի երկրների կառավարություններին: «Հհույս ունեմ՝ համատեղ ուժերով, այդ թվում` ներդրողների ակտիվության պայմաններում մենք կկարողանանք այն կյանքի կոչել», – ասել է վարչապետը: «Խաղաղության խաչմերուկը» խաղաղության օրակարգի անբաժան մասն է, ընդգծել է Փաշինյանը և հավելել.

«Մենք հիմա աշխատում ենք Ադրբեջանի հետ խաղաղության և հարաբերությունների կարգավորման պայմանագրի նախագծի վրա, և հույս ունեմ՝ այս գործընթացը հաջողությամբ կավարտվի մոտակա ամիսներին: Հարկ եմ համարում ներկայացնել նաև խաղաղության մյուս երկու կարևոր սկզբունքները, որոնց շուրջ համաձայնություն ենք ձեռք բերել Ադրբեջանի հետ. – Հայաստանը և Ադրբեջանը փոխադարձաբար ճանաչում են միմյանց տարածքային ամբողջականությունն այն ընկալմամբ, որ Հայաստանի տարածքը 29 հազար 800 քառակուսի կիլոմետր է, Ադրբեջանի տարածքը` 86 հազար 600: Այս հանրագիտարանային արձանագրումն արվել է, որպեսզի Հայաստանի և Ադրբեջանի կողմից արվող հայտարարությունները՝ միմյանց տարածքային ամբողջականությունը ճանաչելու մասին, տեղ չթողնի ասելու, թե տվյալ երկրի տարածքային ամբողջականությունը ճանաչելով դիմացի երկիրը նկատի ունի նրա միջազգայնորեն ճանաչված տարածքի մի մասը միայն: – Հաջորդ սկզբունքն այն է, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը համաձայն են սահմանների դելիմիտացիա իրականացնել 1991 թվականի Ալմա-Աթայի հռչակագրի հիման վրա: Ալմ-Աթայի հռչակագրի առանցքային իմաստը հետևյալն է. – Խորհրդային միությունը դադարում է գոյություն ունենալ եւ Հռչակագիրը ստորագրած 12 հանրապետությունները, ներառյալ Հայաստանն ու Ադրբեջանը, ճանաչում են միմյանց տարածքային ամբողջականությունը, ինքնիշխանությունը, գոյություն ունեցող, այսինքն՝ վարչական սահմանների անխախտելիությունը և հետևաբար Խորհրդային միության հանրապետությունների միջև գոյություն ունեցած վարչական սահմանները դառնում են պետական սահմաններ»: «Մենք հույս ունենք այս սկզբունքների հիման վրա Ադրբեջանի հետ առաջիկա ամիսներին ստորագրել Խաղաղության և հարաբերությունների հաստատման պայմանագիր: Հույս ունեմ՝ առաջիկայում նաև զարգացումներ կլինեն Հայաստանի և Թուրքիայի միջև սահմանը երրորդ երկրների քաղաքացիների և դիվանագիտական անձնագիր կրողների համար բացման ուղղությամբ, որը նույնպես դրական ազդակ կբերի ամբողջ տարածաշրջանին», – հայտարարել է Հայաստանի ղեկավարը:

© progressgyumri.am  Armenian News / Analyses:

Հեռ. ՝ +37498 691-690; Էլ. Փոստ ՝ progressgyumringo@gmail.com