«‎Կումայրի» արգելոց թանգարանի շինությունների վերականգնումը բարդ փուլ է անցնում»

Իսկ Ազգային այդ հարստությունը պահպանելու անհրաժեշտություն առաջացավ հատկապես 88-ի երկրաշարժից հետո, երբ բազմաթիվ այլ շինությունների կողքին լրջորեն վնասվեցին նաև «‎Կումայրի» արգելոց-թանգարանին պատկանող հազարից ավելի շինություններ: Գյումրիում թանգարանում այժմ հաշվառված է շուրջ 1022 կառույց, որոնք հուշարձանի կարգավիճակ ունեն: Ըստ մասնագետների, մի քանի երկրաշարժ տեսած պատմական այս հին շինությունները վաղուց պետք է պետության ուշադրության կենտրոնում լինեին:

Չնայած սահմանված նորմերին ու 2020 թվականից գործող նոր  ընթացակարգերին, մինչև վերջերս, ով ինչ ու ինչպես ուզել վերականգնել է սեփականության իրավունքով իրեն պատկանող հին շինությունը, դրանով աղավաղելով պատմամշակութային արժեք ունեցող կառույցի ճարտարապետությունը: Մինչդեռ, հատուկ կարգավիճակի պատճառով , «‎Կումայրի»  արգելոցի տարածքում գտնվող շենք-շինությունները պահանջում են առանձնահատուկ մոտեցում, երբ խոսքը վերաբերում է կառուցապատման կամ վերականգնման հարցերին:

Պատմամշակութային արժեք ունեցող ցանկացած շենքի ամրությունը սահմանված հատուկ կարգով ապահովելու  խնդիրը սեփականատիրոջից պահանջելուց բացի, մասնագետները կարծում են, որ ճիշտ կլիներ, եթե նման կառույցների վերականգնման ընթացքում սեփականատիրոջ կողքին կանգնի պետությունը: Այդ մասին, նույնիսկ առաջարկ է ներկայացվել կառավարություն:

Առաջարկին ընթացք չի տրվել, բայց ԿԳՄՍ նախարարությանն է տրվել  արգելոցի տարածքում գտնվող  հանրապետական նշանակության հուշարձանների վերականգնման, վերանորոգման կամ այլ աշխատանքներ կատարելու համար թույլտվություն տրամադրելու իրավունքը: Այն ձեռք բերելն այնքան ժամանակատար է ու փաստաթղթատար, որ  աշխատանքների մեկնարկի ձգձգման, հաճախ հիասթափության  պատճառ է դառնում:

Մինչ «‎Կումայրի» արգելոցի տարածքում գտնվող  շինությունների մասնավոր հատվածը այս կամ այլ կերպ կարողանում է ապահովել Գյումրիի տուրիստական գրավչությունը,  նույն արգելոցում գտնվող պետական կամ համայնքային սեփականույուն հանդիսացող շատ կառույցներ դեռ սպասում են վերականգնման իրենց հերթին: